Hệ thống chống bó phanh ABS là gì tác dụng như thế nào

Bạn đã biết phanh abs là gì và tầm quan trọng của hệ thống phanh abs mang đến tự an toàn cho bạn khi tham gia giao thông như thế nào hay chưa ? Bạn có thể không biết nhưng nhờ việc trên chiếc xe của bạn có hệ thống phanh abs thì việc đảm bảo an toàn khi chạy xe gặp những tình huống cần phanh gấp sẽ hạn chế việc bị trượt xe giảm thiểu những tình huống nghiêm trọng khác. Hãy cùng Thongtingiaypheplaixe.com đọc qua phanh abs là gì và ta có nên lắp vào máy hay không !  Câu trả lời sẽ được nêu rõ trong bài viết sau đây.

1. Hệ thống phanh abs là gì

Hệ thống phanh abs hay (anti – lock braking system) được gọi là một hệ thống phanh cứng, một trong những hệ thống bảo vệ an toàn cho bạn khi sử dụng phương tiện giao thông xe máy hoặc ô tô đều được. Đặc biệt các dòng xe tay ga, tay côn đời mới hiện nay đa phần đều có hệ thống Abs và ô tô cũng vậy. Abs có chức năng làm giảm nguy cơ gây các tai nạn do quá trình điều khiển phanh gấp. Ngoài ra, cụm từ abs được ký hiệu còn có ý nghĩa với việc chiếc xe ô tô, xe máy của bạn đã được trang bị hệ thống chống bó cứng phanh.

2. Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của hệ thống phanh ABS

2.1. Hệ thống phanh ABS xe ô tô

Hệ thống phanh abs trên ô tô hay xe máy được cấu tạo gồm: Phần cảm biến tốc độ, hệ thống thủy lực và van thủy lực, hệ thống bơm thủy lực và hệ thống điều khiển.

2.1.1. Cấu tạo hệ thống ABS

Phần cảm biến của tốc độ abs: Hệ thống này giúp cho chúng ta nhận biết xem các bánh xe có bị rơi vào tình trạng bị bó cứng hay không và phần cảm biến này thường được đặt ở trên mỗi bánh xe hoặc ở bộ vi sai tùy theo cấu trúc của xe máy hoặc ô tô.

Tiếp theo, phần van thủy lực của hệ thống abs: Đây là một loại van có chức năng kiểm soát các má phanh ở mỗi phần của bánh xe. Gồm các vị trí van thủy lực abs cụ thể như

• Hệ thống van mở: Đây là van áp lực phanh tương đương với áp lực của người lái lên bàn đạp của phanh được truyền trực tiếp đến phần bánh xe.
• Hệ thống van khóa: Đây là phần tăng áp lực phanh mà người lái tiến hành đặt lên bàn đạp phanh lên bánh xe.
• Hệ thống van nhả: Đây là phần làm giảm áp lực phanh mà người lái trực tiếp đặt lên bàn đạp phanh lên bánh xe.

Hệ thống bơm thủy lực của hệ thống phanh abs: Đây là phần hệ thống có chức năng bơm và xả để thay đổi áp lực lên các bánh xe thông qua hệ thống van thủy lực.

Hệ thống máy tính của hệ thống điều khiển phanh abs: Đây là phần có nhiệm vụ tiếp nhận dữ liệu và các thông số từ các cảm biến tốc độ để tính toán và đưa ra các hiệu chỉnh về áp lực phanh tối ưu cho mỗi bánh.

>> Có thể bạn không biết việc nâng cấp hoặc luôn bảo dưỡng phanh xe rất quan trọng đặc biệt nếu như có phanh abs sẽ giảm tải rất nhiều tai nạn nghiêm trọng. Tuy không thể hoàn toàn an toàn tuyệt đối nhưng nếu luôn kiểm tra kỹ càng và chạy xe đúng cách thì sẽ giảm thiểu việc xảy ra tai nạn giao thông. Đã từng có rất nhiều tai nạn xảy ra liên quan đến hệ thống phanh không chỉ vậy còn rất nhiều nguyên nhân gây tai nạn giao thông khác mà bạn nên xem qua ! 

2.1.2.Cơ chế hoạt động của ABS ô tô

Cơ chế hay nguyên lý hoạt động của hệ thống abs được dựa trên cấu trúc sau

• Phần hệ thống hoạt động của abs được dựa trên nền tảng nguyên lý khá đơn giản, đó chính là nhờ vào các cảm biến tốc độ trên từng bánh xe. Từ đó, chúng sẽ tiếp nhận và gửi thông tin về cho ECU abs -> Khi đó, ECU abs sẽ nắm bắt được vận tốc quay của từng bánh xe và sẽ lập tức phát hiện ra các bánh xe nào có hiện tượng bị bó cứng bằng cách khi người lái đạp phanh đột ngột, dẫn tới hiện tượng bị trượt khỏi mặt đường.
• Nếu như xe ô tô của chúng ta không được trang bị hệ thống phanh abs thì bánh xe sẽ dễ gặp tình trạng bị trượt trên mặt đường. Có nghĩa là tốc độ bám đường  sẽ bị giảm xuống thấp hơn mức cho phép của bánh xe. Từ đó, sẽ dẫn đến truyền của bánh xe từ động cơ không giúp cho xe được tiến lên phía trước, không những thế mà còn dễ gây ra sự cố bị mất kiểm soát, dễ bị trượt tay lái.
• Sự việc xảy ra lúc phanh đột ngột của các tài xế mà chúng ta thường hay gặp. Cụ thể là lúc này hệ thống phanh abs hay (Anti lock brake system) sẽ thực hiện thao tác ấn – nhả phần thanh kẹp ở trên thanh đĩa khoảng 10 – 15 lần/giây. Chính tác động một lực siêu mạnh này khiến bánh xe sẽ dễ bị chết trong một khoảng thời gian khi ô tô của bạn không trang bị hệ thống phanh abs.
• Khi xe ô tô của bạn được trang bị hệ thống abs, thì máy tính của hệ thống sẽ dựa vào các thông số trên mà phần cảm biến của vận tốc hay cả thao tác của người lái để đưa ra được những áp lực phanh tối ưu nhất cho từng bánh xe. Qua đó, hệ thống sẽ đảm bảo được tính ổn định cho xe của bạn và cho phép người lái kiểm soát được quỹ đạo của xe.
• Phần ECU (Electronic control unit hay bộ xử lý và điều khiển trung tâm): Hệ thống này có chức năng nhận thấy một hay nhiều bánh có tốc độ chậm hơn mức quy định so với các bánh còn lại. Nghĩa là khi hệ thống bơm và van thủy lực, phanh tự động làm giảm áp suất đột ngột tác động lên đĩa, giúp bánh xe không bị trường hợp bó cứng. Ngược lại, nếu các bánh quay quá nhanh, hệ thống máy tính cũng sẽ tác động một lực ngược lại, đảm bảo quá trình hãm phanh được an toàn. Hệ thống này còn phát huy được một số tác dụng giảm thiểu tương đối một số vụ tai nạn giao thông xảy ra và nó đang dần được hoàn thiện và lắp đặt trong các hệ thống của những chiếc ô tô hiện đại.

2.2. Hệ thống phanh ABS xe máy

Cấu tạo hệ thống abs trên xe máy sẽ gồm có các bộ phận như: Bộ phận cảm biến, điều khiển, hệ thống bơm thủy lực và các van điều chỉnh áp lực phanh

2.2.1. Cấu tạo hệ thống ABS

• Hệ thống bộ phận cảm biến: Đây là một hệ thống có chức năng phát hiện áp lực của phanh do có tốc độ quay và khả năng cân bằng cùng độ trượt không nằm trong giới hạn an toàn cho phép. Nó được cấu tạo bởi thành phần chính là bộ cảm biến tốc độ.
• Hệ thống phanh abs dễ nhận ra được bởi bộ phận đĩa nhỏ có các khe hở nằm ở sát các trục quay của bánh xe.
• Hệ thống điều khiển ECU: Nhiệm vụ chính của hệ thống ECU trên xe máy sẽ là tiếp nhận, phân tích, so sánh các thông tin được gửi trực tiếp từ cảm biến. Song song, hệ thống ECU còn sở hữu tính năng ghi nhớ, tức là nó sẽ dựa trên những thông số đã được kích hoạt từ trước, ECU sẽ tiếp nhận và ghi nhớ cho những lần sau.
• Cuối cùng, là hệ thống phanh đĩa, bơm thủy lực, piston, xi-lanh: Chúng có tác dụng điều chỉnh phần áp lực đẩy lượng dầu lên phần má phanh, trong đó sẽ có sự hỗ trợ của hệ thống van, các van này sẽ giúp điều chỉnh các lực tác động vào má phanh.

2.2.2.Cơ chế hoạt động của ABS xe máy

Bạn thường sẽ điều khiến xe máy trên đường có độ bám không tốt hoặc chạy ở tốc độ quá cao sẽ dễ gặp các tình huống bất ngờ như: phanh gấp bằng phanh tay, chính phản xạ lúc này sẽ dễ dẫn đến các tình trạng xe máy sẽ dễ dàng bị khóa cứng. Dù vậy, theo quán tính, chiếc xe máy của bạn vẫn không thể dừng lại ngay tức khắc được. Bánh xe của bạn ngay lúc này sẽ gặp phải tình trạng bị lê thêm một đoạn đường mất kiểm soát, dễ xảy ra tai nạn giao thông.

Vì thế, nếu bạn trang bị hệ thống abs trên xe máy thì cơ chế hoạt động sẽ được thay đổi như sau

• Khi bắt đầu nhận thấy xe đang có khả năng gặp nguy hiểm thì các cảm biến sẽ bắt đầu cung cấp thông tin cho bộ phận điều khiển để tiến hành kích hoạt abs.
• Phần hệ thống chống bó cứng của phanh sẽ hoạt động bằng cách bóp và nhả liên tục chỉ trong một phần nhỏ/giây. Vì điều này sẽ giúp cho xe của bạn giảm tốc mà không gặp trường hợp bị khóa cứng bánh xe.
• Hơn nữa, việc duy trì độ trượt của hệ thống bánh xe với mặt đường trong một giới hạn cho phép sẽ giúp cho xe không bị mất lực bám ngang, dễ gây hiện tượng bị lắc đuôi xe.
• Cuối cùng, sau những tình huống nguy hiểm có thể tránh được, hệ thống abs sẽ tải được áp lực của phanh lớn nhất giúp cho xe máy của bạn dừng lại kịp thời hoặc cho đến khi phát hiện được mối nguy hiểm mới.

>>> Dù có hệ thống phanh ABS đi chăng nữa nhưng nếu như bạn không biết cách thắng xe đúng cách cũng gây nguy hiểm cho bạn. Bạn nên xem ngay bài viết về Cách thắng xe máy, xe đạp, ô tô ĐÚNG CÁCH an toàn !

3. Lợi ích của hệ thống ABS so với các loại phanh khác

3.1 So sánh hệ thống ABS và phanh đĩa trên xe máy

Tiêu thức so sánh	Hệ thống ABS	Phanh đĩa
Ưu điểm	Hỗ trợ và giúp dừng xe chính xác. Hạn chế được tối đa tình trạng phanh bó cứng khi hãm phanh gấp -> Vì thế, nên khi di chuyển nhất là ở các địa hình như: Cao tốc, khúc cua, đường trơn,…	Cũng sẽ có khả năng giúp cho xe được dừng chính xác. Ít xảy ra tình trạng bị ăn mòn do có diện tích tiếp xúc rộng hơn khi hãm phanh, phần má phanh cũng sẽ nhanh nguôi nên ít bị ăn mòn hơn. Có giá thành rẻ hơn hệ thống phanh abs
Nhược điểm	Vì là hệ thống phanh tân tiến, hiện đại nên chi phí của hệ thống phanh abs sẽ hơi cao. Nhưng giá cao đồng nghĩa hệ thống đã được trang bị các tính năng hiện đại mà không một hệ thống phanh nào ở Việt Nam có được. Tuy nhiên, vì là một hệ thống mới nên ở thị trường Việt Nam ít có cửa hàng nào có thể bảo trì, sửa chữa khi gặp các vấn đề.	Hãm phanh gấp sẽ dễ sốc, khiến xe dễ bị tình trạng bóp phanh nhanh, bất ngờ. Do vậy, khi di chuyển với tốc độ cao hoặc di chuyển trong thời tiết mưa sẽ dễ bị trơn trượt, phanh không ăn, dễ xảy ra các tai nạn giao thông do nếu người điều khiển phương tiện giao thông chạy với tốc độ cao.

3.2 So sánh hệ thống ABS và phanh CBS trên xe máy

Tiêu thức so sánh	Hệ thống ABS	Hệ thống CBS
Ưu điểm	Về nguyên lý hoạt động: Phanh ABS có tác dụng của cảm biến và hệ thống điều khiển trên từng bánh xe, trong quá trình phanh gấp, hệ thống phanh ABS giúp má phanh liên tục bám và nhảy khỏi đĩa phanh (chứ không bám ghì má phanh vào đĩa như những loại phanh thường), điều này tránh khỏi việc má phanh ôm cứng vào đĩa phanh khiến bánh xe không quay trên đường mà trượt dài. Với hệ thống phanh ABS, bánh xe vẫn tiếp tục quay, nhưng với tốc độ cho phép. Về sự an toàn: Phanh abs có chức năng phân bổ lực phanh lên các bánh xe, thì nguyên lý phanh của ABS là liên tục bám và nhả má phanh, do đó, rõ ràng tránh khỏi tình trạng bó cứng phanh, an toàn hơn hẳn so với hệ thống phanh CBS.	Về nguyên lý hoạt động: Phanh CBS có tác động lực phanh trực tiếp lên đồng thời cả 2 bánh trước và sau của xe máy. Như vậy bánh xe sẽ dừng theo cách thông thường, nhưng chỉ khác là lực phanh không chỉ tác động vào 1 bánh mà đồng thời tác động vào 2 bánh xe. Do đó, lực dừng phanh sẽ tốt hơn, cũng như an toàn hơn (tránh tình trạng 1 bánh dừng còn bánh còn lại vẫn chuyển động). Về sự an toàn: hệ thống phanh CBS giúp phân bổ lực phanh lên đồng thời cả 2 bánh, nên rõ ràng an toàn hơn hẳn so với cách phanh xe truyền thống. Tuy nhiên, nguyên lý phanh của CBS vẫn giống như hệ thống phanh đĩa (hoặc tang trống), do đó, khi phanh gấp, hoặc trong điều kiện đường trơn trượt, thì rõ ràng vẫn có thể xảy ra tình trạng bó cứng phanh.
Nhược điểm	Tóm lại phanh ABS và CBS đều sẽ có ưu và nhược điểm nhất định. Điểm cộng lớn nhất đối với phanh khiến phanh ABS được đánh giá cao là do cơ chế hoạt động nhấp nhả nên quãng phanh sẽ có thời gian dài hơn loại phanh bình thường.  Còn đối với phanh CBS, lợi thế tốt đó chính là có khả năng phân phối được lực phanh đồng đều, giúp tối ưu hóa được quãng đường phanh. Tuy nhiên, cơ chế hoạt động của phanh CBS cũng không khác với các hệ thống phanh bình thường, gặp những tình huống xấu, khi hãm phanh sẽ dễ bị tình trạng bó cứng đĩa phanh.

4. Cách sử dụng hệ thống ABS an toàn và hiệu quả

4.1. Sử dụng hệ thống phanh ABS đúng cách

Cách sử dụng hệ thống phanh abs đúng cách gồm

• Hệ thống abs sẽ có cảm biến tốc độ ở phần các bánh xe. Nhờ có các cảm biến này mà hệ thống sẽ tự động kích hoạt, không cần người lái điều khiển.
• Tiến hành kiểm tra tình trạng hoạt động của phanh abs qua đèn báo; Người lại có thể kiểm tra hoạt động của hệ thống abs qua thông báo của đèn trên pahafn bảng đồng hồ vô lăng. Nếu như đèn báo abs bật sáng khi khởi động xe và tắt sau khi xe chạy được một lúc thì hệ thống đang hoạt động bình thường, nếu đèn báo sáng hoặc nhấp nháy liên tục nghĩa là xe đang gặp vấn đề về lỗi phanh, nên đem đi bảo trì hoặc sửa chữa.
• Hệ thống phanh abs không có tác dụng thu hẹp quãng đường phanh, nhiều người vẫn còn đang nhầm lẫn về chức năng này, tác dụng chính của phanh abs đó chính là giúp xe kiểm soát được hướng lái khi phanh gấp, hạn chế được tình trạng trượt xe, mất kiểm soát khi phanh gấp.
• Hệ thống phanh abs không cần nhấn hay nhả phanh: Đối với xe có trang bị hệ thống phanh abs, khi hãm phanh gấp để tránh hiện tượng bị bó cứng, người lái sẽ thường nhấp/nhả phanh, tuy nhiên đối với xe đã có trang bị hệ thống abs thì không cần thực hiện thao tác này.
• Hệ thống phanh abs khi hoạt động sẽ khiến tay lái hơi rung: Vì hệ thống abs được kích hoạt, bánh xe sẽ hoạt động lăn bánh liên tục, nên sẽ hơi rung tay lái là chuyện bình thường.

>>> Giống như phanh xe bị hư thì ta phải đem đi bảo trì để đảm bảo an toàn giảm thiểu thiệt hại về sức khỏe cũng như chi phí sửa chửa phục hồi  thì việc bằng lái xe hết hạn cũng cần phải được nhanh chóng đăng ký gia hạn để không bị phạt khi bị công an kiểm tra giấy tờ. Đặc biệt là xe ô tô thường sẽ bị kiểm tra hành chính về giấy tờ rất nhiều nếu như bạn để bằng lái xe bị quá hạn thì bạn sẽ bị phạt rất nặng từ 3-6 triệu ! Bạn đang gặp vấn đề này thì bạn có thể tham khảo đổi bằng lái xe ô tô quá hạn tại AN TÍN nhé ! 

4.2. Các bước vệ sinh hệ thống ABS

Chúng ta cần chuẩn bị các thiết bị và dụng cụ sau để vệ sinh định kỳ hệ thống phanh abs gồm: cây cờ lê số 10, cây kích ô tô, khăn vải sạch (loại lớn), tuýp để dùng mở bánh xe, cần dùng để siết lực mạnh. Các bước thực hiện

• Bước 1: Tiến hành tháo bánh xe và xác định vị trí cần cảm biến
• Bước 2: Tiến hành tháo cảm biến ABS
• Bước 3: Tiến hành vệ sinh cảm biến ABS
• Bước 4: Tiến hành lắp lại cảm biến ABS

5. Lưu ý khi sử dụng xe có gắn hệ thống phanh ABS

Say khi đã tìm hiểu về cấu tạo, nguyên lý hoạt động, lợi ích và cách sử dụng của hệ thống abs thì Trung tâm giấy phép lái xe An Tín sẽ rút ra một số lưu ý sau dành cho các bạn.

1. Tuyệt đối không nên chủ quan trong việc chú ý và điều chỉnh tốc độ khi chạy và sử dụng phanh. Bởi vì, dù hệ thống abs nói chung hay bất kỳ hệ thống nào đi nữa thì nó cũng thể hoạt động và bảo đảm được tốt 100% trong thời gian sử dụng. Đi đôi với việc này thì các mẫu xe ô tô hay xe máy đời cũ vẫn chưa được lắp ráp và trang bị hệ thống này nên việc các bạn sử dụng bàn phanh với tác động một lực lớn cũng có thể gây ảnh hưởng đến tuổi thọ của hệ thống phanh.
2. Tiếp theo, chúng ta sẽ lưu ý đến vấn đề không nên nhấp phanh liên tục và quá nhiều: Bởi vì, khi bạn nhấp phanh quá nhanh sẽ dễ gây ảnh hưởng xấu đến hiệu quả làm việc của hệ thống chống bó cứng của phanh. Về lâu về dài, nó sẽ gây ảnh hưởng đến tuổi thọ của phanh.
3. Lưu ý, không nên tăng tốc độ khi bạn rẽ vào các khúc cua, hẻm nhỏ: Dù cho phương tiện giao thông của bạn có được trang bị hệ thống phanh abs tối tân đến đâu, hiện đại cỡ nào. Nhưng với vận và quán tính thì chiếc xe cũng sẽ ít nhiều bị tác động và sẽ bị lệch phần tâm khi di chuyển theo hướng khác. Vì vậy, để đảm bảo an toàn tối đa cho bạn, phương tiện giao thông và những người khác bạn cần phải chủ động điều chỉnh tốc độ cho hợp lý ngay cả khi di chuyển trên đường, đặc biệt là những con đường có khúc cua và đường xấu (ổ gà, sạt lở, đường lún,…).

Trong bài viết này, Trung tâm An Tín đã nêu rõ những thông tin chi tiết về cấu tạo, nguyên lý hoạt động và phương pháp sử dụng hệ thống phanh abs. Mong rằng, những chia sẻ trên đây sẽ có ích, giúp các bạn khi tiến hành lựa chọn một hệ thống phanh phù hợp với xe của mình và sử dụng chúng để đảm bảo an toàn cho mình khi tham gia giao thông nhé.