Mất tập trung khi lái xe sẽ gây ra rất nhiều tác hại, thậm chí là những tai nạn nghiêm trọng cho chính bản thân và những người xung quanh. Nguyên nhân gây mất tập trung đa dạng với nhiều lý do khác nhau. Tuy nhiên dù là lý do nào thì cũng cần tìm cách khắc phục lập tức. Bài viết dưới đây sẽ đưa ra các thông tin chi tiết dành cho người lái xe tham khảo.

Nội dung

Những loại mất tập trung khi lái xe ô tô phổ biến nhất

Mất tập trung khi lái xe là nguyên nhân chủ yếu để dẫn đến các vụ tai nạn nghiêm trọng, gây ra những tổn thất lớn cho nhiều người. Các yếu tố này có thể chia thành 3 nhóm khác nhau, cụ thể sẽ là:

Xao nhãng tâm lý: Đây là nhóm người lái xe thường suy nghĩ miên man, không liên quan đến quá trình điều khiển phương tiện. Một số lý do có thể là nói chuyện với mọi người, nghe nhạc, radio,… Đặc biệt khi xao nhãng tâm lý, người lái xe có thể sẽ có những loại xao nhãng khác.

Ồn ào là nguyên nhân gây xao nhãng tâm lý

Xao nhãng thị giác: Là trường hợp người lái quan sát mọi vật thể khác trong khi lái xe, không phục vụ việc điều khiển xe. Một số dấu hiệu xao nhãng thị giác như quan sát phong cảnh, để ý đến hành động của những người khác, xem điện thoại khi lái xe,… Việc xao nhãng thị giác cực kỳ nguy hiểm và là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tai nạn.
Xao nhãng thao tác tay: Đây là hành động mà người lái bỏ một hoặc cả hai tay ra khỏi vô lăng khi lái xe mà không phục vụ cho việc điều khiển như gạt cần số,… Một số hành động gây xao nhãng thao tác tay phổ biến là dùng điện thoại, chỉnh điều hoà, âm lượng, màn hình,… Khi xao nhãng thao tác tay, tốc độ lái xe và khả năng xử lý tình huống chậm đi. Từ đó dễ dẫn đến những tình huống bất ngờ không phản ứng kịp.

Xao nhãng thao tác tay gây ảnh hưởng đến việc xử lý tình huống

Các nguyên nhân gây mất tập trung khi lái xe

Bất kể là nhóm xao nhãng nào thì việc mất tập trung khi lái xe là việc cần tránh. Theo tổng kết của chuyên gia thì hiện nay có 10 nguyên nhân chính gây ra tình trạng mất tập trung trong khi điều khiển xe như sau:

Do suy nghĩ miên man

Theo nghiên cứu được thực hiện tại Mỹ thì nguyên nhân người lái suy nghĩ miên man tới những chuyện khác khi lái xe gây ra đến 62% vụ va chạm giao thông. So với việc nói chuyện điện thoại hay nhắn tin khi lái xe thì tỷ lệ này cao hơn gấp 5 lần.

Trong quá trình lái xe, người lái suy nghĩ miên man không liên quan đến hành động điều khiển xe sẽ có thể dẫn đến những sự cố nghiêm trọng. Khi tập trung vào việc điều khiển xe thì khả năng chú ý sẽ tăng lên, nhận biết nhanh nhạy những diễn biến bất thường và tránh được tai nạn xảy ra.

Do sử dụng điện thoại trong khi lái xe

Điện thoại di động là công cụ đa chức năng. Nó có vai trò rất quan trọng trong cuộc sống của mỗi người. Do đó trong khi lái xe, rất nhiều trường hợp sử dụng điện thoại để xử lý công việc, giải trí, truy cập vào mạng,… Tuy nhiên, bất kể một thông báo nào tới điện thoại cũng sẽ dẫn đến việc xao nhãng, mất tập trung. Đặc biệt là những hành động thu hút nhiều sự chú ý của người lái sẽ càng khiến việc lái xe bị mất tập trung hơn. Đây là nguyên nhân rất dễ gây ra các vụ tai nạn giao thông hiện nay.

Do dùng rượu bia hoặc các chất kích thích

Việc sử dụng rượu bia và các chất kích thích sẽ làm tâm trí người lái xe bị ảnh hưởng, không tập trung vào việc lái xe. Đây là nguyên nhân hàng đầu gây ra tai nạn giao thông. Theo thống kê thì có đến 30% số ca tử vong do tai nạn giao thông là liên quan đến việc sử dụng bia rượu.

Khi dùng rượu bia và các chất kích thích, chức năng của não sẽ bị ảnh hưởng. Khả năng tư duy, suy luận và phối hợp cơ bắp trên cơ thể đều sẽ bị suy giảm. Hệ quả của việc này sẽ là ảnh hưởng đến việc điều khiển phương tiện, có thể gây ra va chạm giao thông. Hiện hành vi sử dụng các chất kích thích này khi tham gia giao thông cũng phải chịu mức phạt rất nặng.

Do buồn ngủ

Buồn ngủ cũng là một trong những nguyên nhân gây mất tập trung khi lái xe. Từ đó gây ra rất nhiều vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng. Theo thống kê của Mỹ thì có đến hơn 600 người tử vong vì tai nạn liên quan đến buồn ngủ vào năm 2020. Đây là một nguyên nhân rất thường gặp nhưng người lái lại thường chủ quan. Từ đó mới xảy ra nhiều tai nạn nghiêm trọng như vậy. Một số trường hợp chính sau đây là nguyên nhân dẫn đến việc buồn ngủ khi lái xe của tài xế:

Người lái xe điều khiển phương tiện đường dài hoặc vào ban đêm. Đồng hồ sinh học vẫn hoạt động bình thường khiến người lái bị mệt mỏi, thiếu tỉnh táo và buồn ngủ.
Người lái di chuyển trên đường tốc độ cao một mình, im lặng như đường cao tốc, đường vào thời điểm ít người qua lại,… sẽ có cảm giác êm ái. Khi đó, tình trạng buồn ngủ sẽ dễ dàng ập đến khiến người lái bị mất kiểm soát.

Buồn ngủ khi lái xe gây ra những hệ lụy nghiêm trọng

Do ăn uống trong khi lái xe

Việc ăn uống trong khi đang điều khiển xe di chuyển cũng sẽ gây ra xao nhãng cho người lái vì:

Thứ nhất, việc ăn uống sẽ khiến người lái phải sử dụng ít nhất một tay để cầm thức ăn hay đồ uống.
Thứ 2, khi ăn uống sẽ khiến tinh thần bị phân tâm, mắt không tập trung tới đường đi có thể dẫn đến việc khó xử lý khi gặp vật cản hay diễn biến bất ngờ.

Do tâm trạng không tốt

Tâm trạng không tốt, cảm xúc bị đẩy lên cao cũng sẽ khiến người lái dễ bị mất tập trung khi lái xe. Đặc biệt là khi người lái cảm thấy tức giận, bực bội, kích động hay buồn tủi. Nguy cơ tai nạn trong trường hợp này có thể cao hơn đến 10 lần trạng thái bình thường. Vào những thời điểm như giờ cao điểm có đông phương tiện gây tắc đường hoặc trời mưa gió, gây ảnh hưởng đến việc lái xe sẽ dễ khiến người lái bị tức giận, mất tập trung và có thể xảy ra những sự cố không đáng có.

Tâm trạng tức giận gây ảnh hưởng đến sự tập trung

Do trò chuyện với người khác trên xe

Nếu như khi lái xe có người cùng ngồi trên xe thì việc nói chuyện là điều rất khó tránh khỏi. Người thân sẽ có những câu chuyện cuộc sống để chia sẻ, nếu là đơn vị kinh doanh dịch vụ lữ hành thì lại có những lời giao tiếp để tránh không khí quá trầm lắng trên xe,…

Mặc dù việc nói chuyện sẽ giúp cho người lái không bị buồn ngủ nhưng nó lại gây mất tập trung do não bộ phải phân tán để xử lý cùng lúc nhiều thông tin. Đặc biệt là những câu chuyện hấp dẫn sẽ khiến mức độ tập trung vào việc lái xe giảm đi rõ rệt. Từ đó khiến hành vi kiểm soát xe khi xảy ra các tình huống bị hạn chế. Đặc biệt, việc quay lại nói chuyện với người ngồi ghế sau lại càng nguy hiểm hơn.

Do trẻ em, hoặc thú cưng quấy phá trên xe

Khi trên xe có trẻ em quấy khóc, nghịch ngợm hay thả thú cưng ở ghế khiến chúng phá phách sẽ ảnh hưởng đến tâm lý của người lái. Những âm thanh chúng gây ra có thể sẽ khiến người lái khó chịu, hành động cũng sẽ làm phân tâm. Đây cũng có thể là nguyên nhân gây ra những tai nạn không đáng có.

Do trang điểm, hút thuốc trong khi lái xe ô tô

Vừa lái xe, vừa trang điểm là một hành động rất nguy hiểm. Khi trang điểm, người lái ít nhất sẽ bỏ tay lái ra và tập trung nhìn vào gương chứ không quan sát đường đi. Chắc chắn việc làm này sẽ gây phân tâm, ảnh hưởng đến việc điều khiển xe trên đường, khó kiểm soát các tình huống bất ngờ.

Cũng như trang điểm thì việc hút thuốc cũng gây ra những ảnh hưởng tương tự. Khói thuốc khi bay ra sẽ lẩn quẩn trong xe, che tầm mắt của người lái, khó nhìn đường đi phía trước, đặc biệt là vào ban đêm. Khi này, nhiều tình huống xảy ra như vật cản trên đường hay phương tiện khác đang di chuyển sẽ gây ra bất ngờ cho người lái và khó kiểm soát được.

Trang điểm khi lái xe khiến tài xế không tập trung

Cách phòng tránh tình trạng mất tập trung khi lái xe

Để phòng tránh tốt nhất tình trạng mất tập trung khi lái xe thì bạn cần nắm chắc các cách cơ bản và cần thiết sau đây:

5 nguyên tắc lái xe an toàn nổi tiếng của Smith System

Smith System đã công bố 5 nguyên tắc lái xe an toàn dành cho tất cả mọi người. Các nguyên tắc này có công dụng tránh xao nhãng cho người lái một cách tốt nhất. 5 nguyên tắc bao gồm A.G.K.L.M – All Good Kids Love Milk (Mọi đứa trẻ ngoan đều thích sữa). Chi tiết của 5 nguyên tắc này như sau:

A – Aim high in steering (Nhìn xa hơn về phía trước): Khi lái xe, bạn không nên chỉ nhìn xuống phần đường ngay trước đầu xe mà hãy có tầm nhìn ra xa hơn để nhận biết được các nguy cơ có thể xảy ra. Từ đó phán đoán các tình huống bất ngờ và nhanh chóng đưa ra phương án xử lý tốt nhất.
G – Get the big picture (Nhìn bao quát): Bạn càng có cái nhìn bao quát, càng tổng thể thì càng tốt. Khi nhìn rộng ra, bạn dễ dàng dự đoán được những tình huống hay nguy hiểm có thể xảy đến và xử lý kịp thời, tránh được tai nạn xảy ra.
K – Keep your eyes moving (Quan sát linh hoạt): Ngoài việc quan sát phía trước xe khi di chuyển mà bạn cũng cần chú ý quan sát hai bên và đằng sau thông qua gương chiếu hậu, đặc biệt chú ý đến điểm mù của xe. Hãy luôn chừa ra một lối thoát vừa đủ để có thể xử lý khi có tình huống bất ngờ xảy ra.
L – Leave yourself an out (Để lại khoảng thoát): Trong khi di chuyển, cần chú ý khoảng cách của xe với các phương tiện khác đang lưu thông. Không nên đi quá gần mà phải có một khoảng cách đủ rộng để kịp thời xử lý nếu có sự cố.
M – Make sure they see you (Luôn đảm bảo những tài xế khác thấy xe của bạn): Khi lái xe sẽ có nhiều tình huống cần xử lý như xin vượt, chuyển hướng, rẽ, nhập làn,… Trong những tình huống này, người lái cần bật đèn tín hiệu và bấm còi để các xe khác thấy và nhường đường, đặc biệt là khi xe đi gần là những xe lớn, có điểm mù rộng. Tuyệt đối tránh khỏi điểm mù của những phương tiện khác.

Cần tránh điểm mù của phương tiện khác khi di chuyển

Trước khi lái xe

Công tác chuẩn bị trước khi lái xe khá quan trọng trong việc giữ người lái luôn tỉnh táo và tập trung. Những việc cần chú ý trước khi lái là:

Bạn nên chủ động thông báo với mọi người đang cần xử lý công việc trước khi xuất phát để trong quá trình lái xe không bị ảnh hưởng bởi những cuộc gọi hay tin nhắn đến.
Đặt điện thoại ở chế độ không làm phiền trước khi đi. Sau khi kết thúc hành trình lái mới nên tiếp tục sử dụng điện thoại.
Trang điểm, chuẩn bị trang phục xong trước khi lái xe. Không trang điểm vội vàng hay chỉnh lại quần áo khi đang di chuyển, dễ gây mất tập trung.
Trước khi bắt đầu đi cần điều chỉnh điều hoà, âm thanh loa, các công cụ khác xong xuôi.
Cần dọn dẹp các vật dụng trong khoang lái để không bị phân tâm.
Nếu di chuyển có trẻ em hoặc thú cưng thì cần chuẩn bị ghế ngồi riêng. Như vậy, bạn sẽ không bị chúng làm ồn hay xao nhãng tâm lý.

Chuẩn bị trước ghế dành riêng cho trẻ em khi đi xe

Khi đang tức giận, mệt mỏi khó chịu thì tuyệt đối không nên lái xe. Cảm xúc tâm lý không ổn định sẽ ảnh hưởng rất lớn đến việc tập trung và dễ dẫn đến những tình huống không kịp xử lý.
Không sử dụng rượu bia và chất kích thích trước khi lái xe. Hệ thần kinh khi đó đã bị ảnh hưởng và không thể tỉnh táo để điều khiển được phương tiện.
Cần ngủ đủ giấc trước khi lái xe, tránh tình trạng buồn ngủ, nhất là khi lái xe đường dài hoặc vào ban đêm.

Khi đang di chuyển trên đường

Khi đang lái xe thì người lái cũng cần chú ý đến một số hành động sau:

Chú ý giữ hai tay cầm vào vô lăng, tập trung tầm mắt vào con đường đi để kiểm soát tốt nhất các diễn biến trên đường và tránh những va chạm.
Khi đang lái xe không sử dụng điện thoại. Nếu cần sử dụng gấp có thể dừng xe vào lề đường để giải quyết.
Khi đói, khát hay buồn ngủ thì có thể tìm được một chỗ đậu xe an toàn để nạp năng lượng và nghỉ ngơi. Không nên vừa đi vừa ăn uống sẽ gây ra xao nhãng.
Liên tục kiểm tra gương chiếu hậu sau mỗi 5 đến 8 giây. Khi lái xe cũng nên để ý tới người ngồi sau, đặc biệt là trẻ em hoặc thú cưng để tránh sự cố bất ngờ.
Khi cần xử lý việc gì hay tra cứu đường, lấy vật dụng trên xe,… thì cần dừng xe lại vào lề đường.
Bạn không nên chạy xe liên tục trong thời gian quá 4 giờ. Hãy dừng lại nghỉ ngơi khi cần thiết để đảm bảo sức khoẻ và sự tập trung cho hành trình.
Khi buồn ngủ hay mất tập trung, hãy dừng lại nghỉ ngơi chứ không nên sử dụng một số chất như cafein. Các chất này chỉ có tác dụng tạm thời nhưng sẽ để lại một số ảnh hưởng về sau.

Trên đây là những nguyên nhân chính gây ra tình trạng mất tập trung khi lái xe cùng với một số giải pháp khắc phục hiệu quả nhất. Hy vọng bài viết này sẽ giúp ích được cho mọi người trong quá trình lái xe sắp tới đây. Nếu có nhu cầu đổi bằng lái xe nhanh chóng hãy liên hệ ngay Hotline 0945.240.246 để được Trung tâm An Tín tư vấn nhé!