Xe mất phanh là một trong những tình huống lỗi khi lái xe cực kỳ nguy hiểm. Nếu không xử lý tốt sẽ rất khó tránh khỏi tai nạn xảy ra. Để tìm hiểu nguyên nhân, cách nhận biết và xử lý đúng đắn nhất nếu chẳng may bị mất phanh, hãy cùng theo dõi chi tiết trong bài viết dưới đây.
Nguyên nhân làm xe bị mất phanh
Xe mất phanh là gì? Đây là tình trạng tài xế không thể sử dụng phanh, phanh xe không hiệu quả trong quá trình lái xe. Nguyên nhân xe mất phanh có thể kể đến 5 lý do sau đây:
Do mất áp suất dầu phanh
Nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến xe bị mất phanh đó là mất áp suất dầu phanh. Phanh ô tô hoạt động được là do dựa vào áp suất thuỷ lực ở trong hệ thống. Nếu như áp suất bị mất sẽ gây ra tình trạng phanh chậm, quãng đường phanh dài hoặc nặng nhất là mất phanh. Trong điều kiện thông thường, nếu áp suất hạ thấp thì sẽ có đèn báo lỗi phanh được bật lên để thông báo cho người lái xe.
Nguyên do khiến mất áp suất dầu phanh có thể do rò rỉ dầu hoặc lâu không được thêm dầu vào. Do vậy, để hạn chế tình trạng này, bạn cần thường xuyên kiểm tra bình chứa dầu phanh. Nếu như thêm dầu mã vẫn bị mất phanh thì có thể đã bị rò rỉ. Việc rò rỉ dầu thường do phớt cao su hoặc đường ống phanh bị rách, hở,… Khi này, chủ xe cần đưa xe đến gara để kiểm tra và khắc phục.
Do có không khí lọt vào đường ống dẫn dầu phanh
Khi đạp phanh, dù đã cố gắng nhưng phanh vẫn bị yếu hoặc không có tác dụng gì thì có thể phanh xe đã bị lọt không khí vào trong đường ống dẫn dầu. Tình trạng này sẽ làm tắc nghẽn đường ống, từ đó khiến xe không tạo được áp suất đủ để hệ thống phanh hoạt động. Khi này, phương pháp xử lý sẽ là phải xả gió hệ thống phanh để loại bỏ triệt để các bọt khí có trong ống dẫn dầu.
Do xy lanh chính bị hỏng
Trong hệ thống phanh, mỗi bộ phận có một vai trò riêng. Trong đó, xy lanh chính sẽ có chức năng tạo áp suất dầu thắng, khiến cho cả hệ thống hoạt động. Trường hợp xy lanh chính có vấn đề nặng thì có thể khiến xe bị mất áp suất dầu thắng và làm xe mất phanh. Nguyên nhân này xảy ra khá thường xuyên nên chủ xe cần chú ý kiểm tra định kỳ.
Do phanh ABS bị lỗi
Hệ thống phanh ABS có tác dụng hỗ trợ chống bó cứng phanh, đảm bảo khi phanh gấp sẽ giúp xe an toàn hơn. Hầu hết trên các phương tiện xe đời mới hiện nay đều được trang bị hệ thống này. Nếu như phanh ABS bị lỗi sẽ không gây ảnh hưởng đến sự hoạt động của hệ thống phanh. Tuy nhiên có đôi khi hệ thống này lỗi sẽ gây ra sự ngăn cản van nạp, xả thực hiện thao tác đóng, mở khiến xe bị mất phanh. So với các nguyên nhân trên, nguyên nhân này sẽ hiếm gặp hơn khá nhiều.
Do thói quen không tốt từ người lái
Một số người lái có thói quen không tốt cũng có thể dẫn đến tình trạng xe bị mất phanh. trong khi lái xe, nhất là khi leo dốc, chở nặng,… nếu đạp phanh liên tục trong một thời gian dài sẽ tạo ra áp lực lớn lên phanh. Từ đó, phần má phanh dễ bị cháy và gây ra tình trạng đạp phanh không ăn, phanh bị yếu hoặc thậm chí là mất phanh.
Khi rà phanh liên tục, lực ma sát được tạo ra giữa đĩa phanh và má phanh lớn, phát tán nhiệt lượng cao, làm sôi dầu phanh và gây ra cháy má phanh. Do đó khi điều khiển xe trong địa hình khó, tài xế cần chú ý cẩn thận, không nên rà phanh trong thời gian dài liên tục. Nếu như muốn giảm tốc độ, tài xế có thể kết hợp sử dụng phanh và về số thấp để cân bằng phanh với động cơ.
Những dấu hiệu nhận biết tình trạng xe ô tô bị mất phanh
Nếu như đang điều khiển xe, xe bị mất phanh thì bạn có thể nhận biết bằng một số dấu hiệu sau đây:
- Đạp phanh bị hẫng: Nếu như đạp phanh, tài xế thấy bị hẫng chân thì có thể là do mất áp suất dầu phanh, gây ra mất phanh ô tô.
- Đạp phanh không nhả: Tình trạng này do lò xo hồi vị hoặc lò xo kéo má phanh, xy lanh tổng thể bị hỏng, kẹt xi lanh bánh xe,… Các nguyên nhân này đều sẽ gây ra xe mất phanh.
- Đạp phanh thấy nặng: Trên các dòng xe ô tô mới hiện nay hầu như đều có trợ lực chân để tài xế dễ dàng đạp chân phanh hơn. Nếu như đạp phanh thấy nặng, lúc này có thể do trợ lực phanh bị hỏng.
- Đạp phanh hết cỡ nhưng xe vẫn di chuyển không dừng: Nguyên nhân gây ra tình trạng này là cần đẩy piston xi lanh chính bị hỏng, thiếu dầu, mòn má phanh,… Đối với xe dùng phanh tang trống sẽ thường xảy ra tình trạng này.
- Đạp phanh phát ra tiếng kêu ken két: Nếu má phanh bị mòn thì khi đạp phanh thường phát ra tiếng kêu ken két, lúc này cần đi thay má phanh kịp thời.
Cách xử lý khi xe mất phanh mà bạn cần biết
Không may trong quá trình lái xe mà xe mất phanh, tài xế cần chú ý hướng dẫn xử lý khi xe mất phanh chi tiết sau đây:
Giữ bình tĩnh để xử lý tình huống
Mặc dù tình huống mất phanh rất nguy hiểm nhưng lúc này, tài xế cần tuyệt đối giữ bình tĩnh để có thể xử lý được an toàn. Việc mất bình tĩnh sẽ chỉ càng làm mất thời gian và cơ hội cứu nguy của bản thân.
Quan sát xung quanh, bật đèn báo khẩn cấp
Nếu nhận thấy xe bị mất phanh, tài xế sẽ cần phải quan sát xung quanh các phương tiện đang di chuyển để tránh va chạm. Cùng lúc đó sẽ phải bật đèn cảnh cáo khẩn cấp, sử dụng còi xe để thông tin đến những phương tiện đang lưu thông chú ý và nhường đường.
Giảm/nhả chân ga tuỳ trường hợp
Xe bị mất phanh thì chắc chắn sẽ không thể dùng chân phanh xe để giảm tốc độ. Khi này, tài xế sẽ cần nhả chân ga hoặc giảm chân ga để giữ tốc độ xe ở mức tốt nhất. Tuy nhiên chỉ với trường hợp xe di chuyển ở đường lớn, vắng người mới có thể sử dụng cách này. Ở khu vực đông dân cư, đường dốc thì tài xế chỉ nên giảm ga chứ không nhả chân ga để tránh xe chạy tự do, dễ va chạm, khó kiểm soát được những tình huống sau đó. Nếu đang bật chế độ ga tự động Cruise Control thì cần tắt ngay chế độ này rồi mới giảm ga.
Không tắt máy xe
Nếu như xe mất phanh, một chú ý tuyệt đối không được làm là tắt máy xe. Rất nhiều tài xế không giữ được bình tĩnh, lựa chọn tắt máy xe khi bị mất phanh để mong xe dừng lại nhanh nhất. Tuy nhiên, phương pháp này chẳng những không hiệu quả mà còn cực kỳ nguy hiểm. Khi tắt máy, xe sẽ bị mất trợ lực lái, tài xế sẽ cực kỳ khó điều khiển xe tránh các phương tiện khác đang cùng di chuyển hay các chướng ngại vật trên đường.
Chuyển xe về số thấp
Chuyển xe về số thấp là biện pháp an toàn và hiệu quả nhất nếu xe bị mất phanh. Khi điều khiển xe có hộp số tự động, tài xế cần chuyển lái sang chế độ bán tự động qua lẫy chuyển số ở vô lăng hoặc chuyển sang chế độ số thấp. Với xe số sàn thì tài xế chuyển xe về số 1 hoặc số 2.
Tuy nhiên nếu đang đi ở cao tốc với tốc độ cao, việc ép số đột ngột như vậy có thể sẽ làm vỡ máy, huỷ hệ thống truyền động và gây ra tác hại nguy hiểm. Do đó nếu xe mất phanh, đừng chuyển số thấp ngay mà hãy chuyển số từng cấp hoặc 2 cấp 1 để xe được ổn định nhất.
Đạp nhồi phanh liên tục
Cũng có trường hợp xe chỉ bị mất áp suất dầu phanh tạm thời. Khi đó nếu đạp nhồi phanh liên tục thì sẽ có thể lấy lại được áp suất dầu phanh, xe sẽ trở lại bình thường và có thể sử dụng phanh như ban đầu.
Trong khi đạp nhồi phanh mà thấy bàn đạp cứng, không thể đạp hết hoặc đạp sâu được thì có thể có vật cản ở bên dưới bàn đạp. Đó có thể là những đồ vật bị rơi nên hãy kiểm tra và dùng chân đá ra ngoài để xe trở về bình thường. Trường hợp đạp phanh liên tục nhận thấy cảm giác mềm, bàn đạp phanh bị thấp thì có thể là do ống dẫn dầu có vấn đề nên hãy thử đạp phanh nhiều lần để khắc phục.
Sử dụng phanh tay
Ngoài hệ thống phanh chân thường được sử dụng thì xe ô tô còn được trang bị thêm hệ thống phanh tay. Phanh tay được thiết kế để sử dụng trong trường hợp xe dừng hẳn. Tuy nhiên trong trường hợp xe mất phanh khẩn cấp thì vẫn có thể sử dụng để tạo ra lực hãm xe lại.
Việc sử dụng phanh tay chỉ nên dùng khi xe đang chạy ở tốc độ thấp. Nếu xe chạy nhanh mà dùng phanh tay sẽ khiến xe bị khoá bánh, mất độ bám, gây ra trượt dài và có thể bị mất lái, văng xe rất nguy hiểm. Trong khi dùng phanh tay, tài xế cũng cần chú ý dùng lực vừa phải, không nên quá mạnh, quá nhanh. Đồng thời cũng cần kết hợp phanh theo ngưỡng, vừa phanh, vừa thả nhuần nhuyễn, nếu thấy xe có dấu hiệu mất lái cần thả ra ngay.
Chủ động va chạm để dừng xe
Khi xe bị mất phanh, tốt nhất tài xế nên cố gắng điều khiển xe vào những nơi vắng vẻ, gồ ghề để tận dụng vật cản giảm tốc độ của xe. Quan sát an toàn thì có thể kết hợp lái xe đánh võng trên đường.
Trong những trường hợp bất khả kháng, biện pháp cuối cùng mà tài xế có thể làm là chủ động tìm một vị trí vật cản để đâm xe vào. Từ đó khiến xe dừng lại để ít tạo ra thiệt hại nhất có thể. Tài xế nên chọn các vật cản có thể dịch chuyển được để giảm lực mà xe va chạm, ví dụ như dải phân cách, bụi cây cỏ, lao xe xuống ruộng,…
Trên đây là bài viết tổng hợp chi tiết về lỗi xe mất phanh. Đây là lỗi nghiêm trọng, do đó trước và trong khi lái xe, tài xế cần có thao tác kiểm tra và bình tĩnh, xử lý các tình huống để tránh gây thiệt hại nhất có thể. Đừng quên bảo dưỡng xe định kỳ và liên hệ cho trung tâm An Tín qua hotline 0945.240.246 để được hỗ trợ giải đáp mọi thắc mắc nhé!